Het natuurvriendelijk isoleren van woningen is een belangrijke stap in de verduurzaming van onze samenleving, maar het brengt ook uitdagingen met zich mee. Eén van de grootste obstakels is het vinden van manieren om energiebesparing te combineren met natuur- en diervriendelijkheid. De Wet Natuurbescherming (Wnb) speelt hierin een cruciale rol, omdat deze wet ervoor zorgt dat de bescherming van flora en fauna niet uit het oog wordt verloren, zelfs niet in de context van bouw- en renovatiewerkzaamheden. In deze blog vertellen we hoe je natuurlijk vriendelijk kan isoleren.
Het is geen geheim dat de energietransitie één van de grootste uitdagingen is waar we als samenleving voor staan. Woningen die slecht geïsoleerd zijn verbruiken onnodig veel energie, wat leidt tot hogere CO2-uitstoot en grotere milieuschade. Het verbeteren van de isolatie van woningen is daarom een essentiële stap om de klimaatverandering tegen te gaan en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.
Naast duidelijke voordelen qua energieverbruik, kan isolatie ook financiële voordelen opleveren voor huiseigenaren, door lagere energiekosten en een verhoogde woningwaarde. Toch is het belangrijk om de ecologische impact van isolatie niet over het hoofd te zien. Het isoleren van een woning kan namelijk gevolgen hebben voor de lokale biodiversiteit, vooral wanneer beschermde diersoorten zoals huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen hun toevlucht hebben genomen tot de spouwmuren, dakranden of gevels van woningen.
De Wet Natuurbescherming (Wnb), die sinds 2017 van kracht is, biedt bescherming aan verschillende diersoorten, waaronder huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen. Deze diersoorten hebben vaak hun schuilplaatsen in oude gebouwen en worden beschermd tegen opzettelijke verstoring, schade of vernietiging van hun leefgebied.
De Wnb legt vast dat bij werkzaamheden aan gebouwen – waaronder isoleren – altijd onderzocht moet worden of er beschermde diersoorten aanwezig zijn. Als dat het geval is, moeten er maatregelen getroffen worden om schade of verstoring te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat werkzaamheden worden uitgesteld totdat het broedseizoen voorbij is, of dat er specifieke maatregelen genomen worden om de dieren te beschermen, zoals het creëren van alternatieve nestplaatsen of het verplaatsen van dieren naar veilige plekken.
Er zijn verschillende manieren om een woning op een natuurvriendelijke manier te isoleren, zonder de bescherming van dieren in gevaar te brengen. Hier zijn enkele praktische tips:
1. Voer een ecologische inspectie uit
Voordat je begint met isolatiewerkzaamheden, is het van cruciaal belang om een ecologische inspectie te laten uitvoeren door een deskundige. Deze inspectie kan bepalen of er beschermde diersoorten in of rondom het gebouw verblijven. Dit geldt vooral voor oude huizen, waar de kans groot is dat dieren zoals vleermuizen of huismussen hun toevlucht zoeken.
2. Dierenbeschermende maatregelen
Als er beschermde diersoorten worden aangetroffen, kunnen er maatregelen genomen worden om hun verblijf te beschermen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat de werkzaamheden tijdelijk worden stilgelegd, of dat er tijdelijk nieuwe nestplaatsen worden gecreëerd in de buurt, zodat de dieren hun leefgebied niet verliezen.
3. Gebruik milieuvriendelijke isolatiematerialen
Naast het beschermen van dieren, is het ook belangrijk om rekening te houden met de keuze van isolatiematerialen. Er zijn tegenwoordig veel ecologische alternatieven voor traditionele isolatiematerialen, zoals cellulose, schapenwol, of vlas. Deze materialen zijn niet alleen milieuvriendelijker, maar kunnen ook bijdragen aan een betere luchtkwaliteit in huis.
4. Vervang oude elementen zorgvuldig
Als er bijvoorbeeld oude dakgoten of gevels vervangen moeten worden, is het belangrijk om dit zorgvuldig te doen, zodat dieren zoals gierzwaluwen niet onbedoeld worden verstoord. Hierbij kan een expert helpen om het juiste moment en de juiste aanpak te bepalen.
5. Stimuleer biodiversiteit met nestmogelijkheden
Een ander aspect van natuurvriendelijk isoleren is het stimuleren van biodiversiteit rondom het huis. Denk bijvoorbeeld aan het aanbrengen van nestkasten voor gierzwaluwen of vleermuizen in de buurt van het huis, zodat deze dieren een veilig alternatief hebben.
Het realiseren van een natuurvriendelijke isolatie vereist een goede samenwerking tussen huiseigenaren, isolatiespecialisten, ecologen en de lokale overheid. De Wnb biedt duidelijke richtlijnen, maar de uitvoering ervan kan complex zijn. Door vroegtijdig te overleggen met een specialist kun je ervoor zorgen dat je niet alleen energie bespaart, maar ook de natuur beschermt.
De energietransitie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Door natuurvriendelijke isolatie te omarmen, dragen we niet alleen bij aan een duurzamer milieu, maar zorgen we er ook voor dat de rijke biodiversiteit in onze omgeving behouden blijft. Het beschermen van diersoorten zoals huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen is een belangrijke stap in het behoud van een gezonde leefomgeving voor zowel mensen als dieren.
De Wet Natuurbescherming en natuurvriendelijk isoleren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij het verduurzamen van woningen is het essentieel om een balans te vinden tussen energiebesparing en de bescherming van de natuur. Met de juiste voorzorgsmaatregelen kunnen we beide doelen bereiken en zo bijdragen aan een groenere en duurzamere toekomst voor iedereen.
Meer weten? Lees het artikel van de Friese Milieu Federatie of download hieronder de gratis handleiding over natuurlijkvriendelijk isoleren.
Voor meer vragen, neem gerust contact op.